Creative Commons Nedir?

Creative Commons (CC), sağladığı özgür araçlar ile bilginin paylaşımı ve tekrar kullanımına imkan veren ve kâr amacı gütmeyen bir organizasyondur. Açık lisanslar sunar. Bu lisanslar herkesin kullanımına açık ve ücretsizdir. Bir eserin dijital ortamlardaki kullanım koşullarının telif sahibi tarafından belirtilmesini sağlar. Kullanıcılar, telif sahibi ile iletişime geçmeden eserin kullanım koşullarını öğrenmiş olur. Bilim, kültür ve sanat eserlerinin, telif sahibinin kullanıma izin verdiği şekliyle kullanılması sürecini hızlandırır, kullanımı artırır, inovasyonu güçlendirir.

Creative Commons, telif hakları konusunda çok önemli çözüm sunan bir lisanslama sistemidir. Bu sistem eser sahiplerini, eserlerini kullanım ve dağıtım açısından daha özgür hale getirirken aynı zamanda eser sahiplerine, eserlerini koruma ve izleme konusunda da daha fazla güç verir. İnternet sayesinde, eserler dünya genelinde daha hızlı ve kolay bir şekilde paylaşılabilir. Kullanıcılar ise bu eserlerin doğru şekilde kullanmalarını sağlayan lisanslama sistemi sayesinde eser sahibinin haklarını ihlal etmeden eserleri kullanabilirler. Bu nedenle

Creative Commons lisanslama sistemi, eser sahipleri ve kullanıcılar için önemli bir araçtır.

Creative Commons Ne Yapmaz?

CC lisansı eser sahibini korumaz, sadece kullanımın şeklini belirler.
CC lisansları mevcut fikri mülkiyet kanunlarına alternatif değildir, birlikte çalışır.
CC lisansı ile lisanslanmış bir çalışmanın eser sahibi telif hakkından vazgeçmiş olmaz.

CC’ın 4 ana lisans koşulu vardır:

	Attribution (BY) - Atıf yapma Eser sahibine atıfta bulunma koşulu vadır.
	ShareAlike (SA) - Aynı lisanla paylaşma Eseri kullanan kişiler, kendi eserlerini aynı lisansla lisansladıkları sürece kopyalama, yayma, değiştirme hakkına sahiptir. Başka biçimde yaymak eser sahibinin iznine bağlıdır.
	NonCommercial (NC) – Gayri ticari Eseri kullananlar, ticari amaçlar hariç kopyalama, yayma, gösterme ve değiştirme (türetilemez denmediği sürece) hakkına sahiptir. Ticari amaçlı kullanım için eser sahibinin izni gerekir.
	NoDerivatives (ND) – Türetilemez Eseri kullanan kişiler kopyalama, yayma, gösterme ve oynatma hakkında sahiptir. Eserde değişiklik yapmak için eser sahibinin izni gerekir.

Bu lisans türleri birlikte kombinasyonlar şeklinde de kullanılabilir. Aşağıda bu şekilde kullanım örneklerini görebilirsiniz.

Creative Commons Nedir?

CC lisansları, eserlerin açık ve kolayca anlaşılır bir şekilde lisanslanmasını ve kullanım haklarına ilişkin koşulların net bir şekilde belirtilmesini sağlar. Bu sayede, söz konusu eserlerin kullanımı konusunda anlaşmazlıkların önüne geçilir ve bu eserlerin yaygın bir şekilde kullanımı teşvik edilir.

Creative Commons lisansları, dünya genelinde birçok farklı alanda kullanılabilir. Bunlar arasında fotoğraflar, müzikler, videolar, yazılım kodları, kitaplar ve diğer telif haklarına sahip eserler yer alır. CC lisansları, telif hakkı yasalarına uygun olarak, esr sahibinin haklarını koruyarak eserlerinin özgürce kullanılmasına izin verir.

CC lisansları, açık kaynak felsefesinin prensiplerini benimser. Bu prensipler, bilginin özgürce paylaşılması, yenilikçiliğin teşvik edilmesi, kolektif işbirliği ve toplumsal yararın ön planda tutulmasıdır. CC lisansları, yaratıcıların eserlerini özgürce paylaşarak topluma katkıda bulunmalarını sağlar.

CC lisansları, yaratıcı işlerin özgürce paylaşılması ve yeniden kullanılması konusunda büyük bir etki yaratmıştır. Bu lisanslar, bir taraftan açık kaynak topluluğunun büyümesine katkıda bulunurken, diğer taraftan da eser sahiplerinin eserlerini daha geniş bir kitleye ulaştırmasına ve daha fazla tanınmalarına imkan sağlar. Bu sayede söz konusu eserler kullanılarak yenilikçi çalışmalar üretilir, toplumun daha geniş kesimlerine erişilebilir.

Sonuç Olarak

Creative Commons lisansları, yaratıcı işlerin özgürce paylaşılmasına, yeniden kullanılmasına ve yenilikçi çalışmaların üretilmesine olanak tanır. Bu lisanslar, yaratıcıların eserlerinin kullanımı konusunda daha fazla kontrol sahibi olmalarını sağlar ve açık kaynak felsefesinin prensiplerine uygun olarak, toplumsal yararın ön planda tutulmasına katkıda bulunur.

Kaynakça:

https://creativecommons.org.tr/